Του Διονύση Ν. Φωτόπουλου (Ασκούμενος Δικηγόρος)
Η εκλογή Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι αναμφίβολα ένα άνευ προηγουμένου ορόσημο στα πολιτικά πράγματα της μεταπολίτευσης που κλόνισε συθέμελα κομματικές, ιδεολογικές, πολιτικές, κοινωνικές βεβαιότητες και παραδοχές. Ένας lifestyle υποψήφιος, χωρίς κομματικές περγαμηνές και «συντροφικά» εχέγγυα, κατόρθωσε, μέσα από μία άκρως διεισδυτική και επιδραστική επικοινωνιακή ρητορική, να παραγκωνίσει το κομματικό φαβορί της κάλπης, την Έφη Αχτσιόγλου, κυριολεκτικά δηλώνοντας την υποψηφιότητά του στο παρά πέντε. Ένα πραγματικό case study «καταδρομής» σε εσωκομματικές εκλογές που θα αξιοποηθεί από πολιτικούς επιστήμονες και επικοινωνιολόγους.
Για καλό ή κακό, η υποψηφιότητα και η εκλογή Κασσελάκη κατέκλυσε, αν όχι σχεδόν μονοπώλησε, την πολιτική ατζέντα των τελευταίων εβδομάδων, αλλά και τον επικοινωνιακό ορυμαγδό κάθε λογής ρεάλιτι και gossip πρωινάδικου. Και φαίνεται πως αυτό υπήρξε εύλογο υπό τις περιστάσεις. Πέραν του ότι ήταν μέχρι πρότινος άγνωστος στο ευρύ κοινό, ο Κασσελάκης ενσάρκωσε την απόκλιση από τα κοινώς κομματικά και κοινωνικά ισχύοντα, γρήγορα διεγείροντας τηv περιέργεια ευρύτερων ακροατηρίων. Αυτό εξάλλου ήταν και το μεγαλύτερο όπλο του – έκανε το μεγάλο φαβορί να φαίνεται ισοδύναμο με το «παλιό» και αυτός παρουσιάστηκε ως φορέας του «καινούριου». Και αυτό το «καινούριο», το «αλλόκοτο», το «εξωτικό», με τρόπο επικοινωνιακό, συμβολικό και αναπαραστατικό, ήταν σαφώς το πολιτικό του brand, όχι η κομματική του διαδρομή ούτε η άρθρωση πολιτικού λόγου, στοιχεία στα οποία η Αχτσιόγλου άνευ ετέρου υπερίσχυε.
Σε επίπεδο κομματικό, ο Κασσελάκης ενσαρκώνει την απόκλιση από το «ιδεότυπο» του mainstream ηγέτη της Αριστεράς, έτσι όπως τουλάχιστον αυτός νοείται στο ευρύ φαντασιακό, εντός και εκτός Αριστεράς. Με άλλα λόγια, είναι ίσως λίγο ανακόλουθο για πολλούς ο αριστερός ηγέτης να είναι εξ Αμερικής ορμώμενος, να έχει θητεύσει στην Goldman Sachs, να έχει λάβει ελιτίστικη εκπαίδευση, κτλ. Όλα αυτά όμως, από ό,τι φάνηκε, μάλλον ιδεοληπτικές εμμονές είναι που εμποδίζουν κάποιον από τη συμπόρευσή του με την Αριστερά.
Ταυτόχρονα, ο Κασσελάκης κατόρθωσε εν μία νυκτί να σπάσει στερεότυπα και ταμπού και σε επίπεδο κοινωνικό. Ποιος θα φανταζόταν πριν δέκα χρόνια ότι η «προσωπική οικογένεια» του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την οποία ευχαρίστησε δεόντως το βράδυ της δεύτερης Κυριακής, θα απαρτιζόταν από τον ομόφυλο σύντροφό του και τον σκύλο τους; Ποιος θα φανταζόταν έναν ενδυματολογικό κώδικα σαν αυτόν του Κασσελάκη που συνδυάζει τόσο corporate attire, όπως είδαμε στην πρώτη του παρουσία μπροστά στο κομματικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Κασσελάκης ήταν ο μόνος που φορούσε γραβάτα μεταξύ όλων των συνέδρων, όσο και χαλαρό ντύσιμο με ανοικτό πουκάμισο και σορτς για λοιπές πολιτικές εξορμήσεις; Ποιος ακόμα θα φανταζόταν έναν αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να συστήνεται ως «Στέφανος» και να δίνει το κινητό του τηλέφωνο σε απλούς πολίτες;
Θα πει κανείς ότι όλα τα παραπάνω μπορούν να ιδωθούν μέσα από το πρίσμα μίας καλοσχεδιασμένης και καλομελετημένης «επικοινωνιακής στρατηγικής» – με άλλα λόγια, «πουλάνε» και υπάρχει πρόθυμος κόσμος να τα «αγοράσει». Δεν διαφωνώ. Η βαθύτερη όμως ερμηνεία τους δείχνει ότι οι πολίτες έχουν κουραστεί με τους απρόσιτους και αλαζόνες πολιτικούς, με τους πολιτικούς του «κομματικού σωλήνα» που είναι κομφορμιστές και συμβατικοί στις ιδέες, στις συμπεριφορές, στις πρακτικές τους, εν γένει στο στυλ τους. Ως προς τον Κασσελάκη, αντιθέτως, οι πολίτες και δη τα νέα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που προσήλθαν στην κάλπη «αγκάλιασαν» την προσιτότητα και επιδοκίμασαν τον αντισυμβατισμό του, ακόμα και τον αυθορμητισμό του λόγου του, με την υποψηφιότητά του να ευθυγραμμίζεται – συγκριτικά με τους ανθυποψηφίους του – προς έναν κόσμο πιο ρευστό, περίπλοκο και δυσερμήνευτο, στον οποίον παραδοσιακές σταθερές και στερεότυπα έχουν κλονιστεί εκ βάθρων. Ενδεχομένως με τον Κασσελάκη η κοινωνική και πολιτική φαντασία, καθώς και ένα αίσθημα γενικευμένης απροσδιοριστίας, άρχισαν να «φλερτάρουν» ανοικτά με την εξουσία.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει αμετάκλητα εισέλθει στην post Τσίπρα εποχή. Αυτό είναι ήδη φανερό από τις αντιδράσεις των μέχρι πρότινος στελεχών πρώτης γραμμής, τα οποία αποστρέφονται τον Κασσελάκη. Ο τελευταίος έχει μία μοναδική ευκαιρία να συσπειρώσει μαζί του ευρύτερες κοινωνικές ομάδες και να απενοχοποιήσει την ψήφο προς τον ΣΥΡΙΖΑ για πιο κεντρώους ψηφοφόρους. Δεδομένης της απειρίας του, τόσο η επιλογή των προσώπων που θα τον περιστοιχίσουν στη διάρκεια της θητείας του, όσο και η διατύπωση σαφών πολιτικών θέσεων, θα είναι καταλυτικά στοιχεία. Λάθος επιλογές σε αυτούς τους τομείς θα τον οδηγήσουν γρήγορα στον κομματικό συμβατισμό και θα τον κάνουν να απωλέσει την «ανανεωτική» του αύρα.
