Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας φέρνει στο προσκήνιο νέα δεδομένα, αλλάζοντας ριζικά την παραδοσιακή μορφή επιχειρηματικότητας κι εργασίας. Η καινοτομία αγγίζει τα όρια της φαντασίας και τα προϊόντα κι οι υπηρεσίες γίνονται ολοένα και περισσότερο προσβάσιμες σε όλους. Καθοριστικός είναι εδώ ο ρόλος του νέου, ο οποίος προερχόμενος από μια δύσκολη και στάσιμη δημοσιονομικά περίοδο, καλείται να ανταποκριθεί σε αυτό το κυνήγι ευκαιριών.
Εδώ και λίγες δεκαετίες το βασικό κριτήριο για εύρεση εργασίας είναι η κατοχή πτυχίου, τίτλου σπουδών και -όσο περνάει ο καιρός- και μεταπτυχιακών, ξένων γλωσσών κοκ. Ωστόσο, πώς μπορεί να ενθαρρυνθεί ο νέος να κάνει ένα ξεκίνημα, να ανέβει επίπεδο και να παράγει έργο; Η μέχρι τώρα λογική προσανατολίζεται στην αναπαραγωγή γνώσης κι όχι στην παραγωγή. Είναι αναγκαίο να δίνονται κίνητρα ώστε όλες οι γνώσεις που λαμβάνονται σε οποιαδήποτε βαθμίδα εκπαίδευσης να γίνονται πράξη και να μετατρέπονται σε παραγωγή έργου, κι όχι απλά εργασίας. Συνεπώς όσο προχωράνε οι εξελίξεις σε όλους τους τομείς, ταυτόχρονα χρειάζεται να συμβαδίζει κι ο νέος μαζί τους, δεδομένου ότι είναι ο δυναμογόνος παράγοντας της κοινωνίας.
Η σύνδεση των γνώσεων με τις ανάγκες της αγοράς αποτελεί τον συνδετικό κρίκο της θεωρίας με την πράξη. Με αυτόν τον τρόπο συνδυάζονται οι εμπειρίες από τις σπουδές με την ελευθερία διαμόρφωσης της επιχείρησης. Το νεαρό της ηλικίας, οι αντοχές, η όρεξη για δημιουργία και η ανάγκη για πρόοδο κι ανέλιξη ωθούν έτσι την προσφορά νέων ιδεών, το «ξεμούδιασμα» από τα παγιωμένα και συνηθισμένα. Είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς ότι όσο πιο μεγάλος είναι κάποιος, τόσο πιο απομακρυσμένος είναι από τις ανάγκες της αγοράς και τον παλμό της οικονομικής κι εμπορικής δραστηριότητας που ολοένα και αλλάζει μορφή. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι διοργανώνονται διαγωνισμοί νεανικής επιχειρηματικότητας, ενώ τα διάφορα projects προϋποθέτουν την αλληλεπίδραση, συνεργασία κι ανταλλαγή ιδεών ανάμεσα σε σχολεία, πανεπιστήμια και μαθητές-φοιτητές από όλη την Ευρώπη ή και όλο τον κόσμο.
Βασικός σύμμαχος για ένα νέο στο επιχειρηματικό του ξεκίνημα είναι η θέληση για επιτυχία. Η επιτυχία είναι πολυσήμαντη έννοια, ανάλογα με το περιεχόμενο που της προσδίδει ο καθένας. Σε κάθε περίπτωση, είναι έργο δύσκολο, απαιτεί συλλογή πολλών δεξιοτήτων και άσκηση πολλών γνώσεων. Οπωσδήποτε απαιτεί ψυχραιμία, νηφαλιότητα στην κρίση των τεκταινόμενων, και αυτοπεποίθηση στη λήψη των αποφάσεων. Η αυτοπεποίθηση αυτή χτίζεται σταδιακά μέσω της τριβής με το επιχειρηματικό ρίσκο. Ρίσκο χωρίς το οποίο δεν θα πετύχει η επιχείρηση, αφού πάντα καθετί καινούργιο κρύβει τον κίνδυνο της απρόβλεπτης πορείας.
Οι εποχές έχουν αλλάξει και πλέον επιχειρηματίας δεν γίνεται απλά κάποιος που έχει μια διαίσθηση διοικητικού χαρακτήρα. Οι νέοι εξοπλίζονται με γνώσεις διοίκησης επιχειρήσεων, οικονομικών, marketing και στατιστικής και προετοιμάζονται από νωρίς για να οικοδομήσουν και να εξασφαλίσουν την άριστη λειτουργία της επιχείρησης. Η πρόσβαση αυτή στην γνώση φέρνει τον νέο κοντά σε μια οργανωμένη και με μέθοδο επιχειρηματική δράση, βασισμένη σε πρότυπα που προκύπτουν από ολοκληρωμένη σκέψη. Όπως ο γιατρός ακολουθεί μια διαδικασία για να κάνει μια διάγνωση, όπως στα νομικά ακολουθείται ένας δικανικός συλλογισμός σε μία δίκη, έτσι και για μια καλή και σοβαρή δραστηριότητα είναι σπουδαίες οι καλά σχεδιασμένες κινήσεις.
Η πραγματικότητα που βιώνει ένας νέος που έχει στόχους επιχειρηματικούς, δεν αφήνει πολλά περιθώρια ώστε οι τελευταίοι να πάρουν «σάρκα και οστά». Συνήθως οι μαθητές και φοιτητές γίνονται κυρίως τεχνοκράτες, με λίγα περιθώρια εξωτερίκευσης των ιδεών τους. Ευτυχώς όμως, πάρα πολλές ιδέες χρηματοδοτούνται από διάφορα ιδρύματα και χορηγούς, και επιδοτούνται τόσο κρατικά όσο και από προγράμματα Ευρωπαϊκά. Το βασικό στοιχείο που εμπεδώνεται είναι η αποδοχή ότι η επιχειρηματικότητα έχει λόγο ανάδειξης, οι γονείς στηρίζουν τα παιδιά τους σε αυτήν την προσπάθεια, και όλο και μεγαλύτερο μέρος της νεολαίας ασχολείται με σχολικά προγράμματα και συμμετέχει σε διεθνή προγράμματα με καινοτόμες ιδέες, δίνοντας το έναυσμα για ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους.
Η εκδήλωση των δεξιοτήτων αυτών περιλαμβάνει το σύνολο των προσλαμβανουσών με τις οποίες έρχεται σε επαφή κανείς. Συγκεκριμένα, η εμπειρία διδάσκει στον φιλόδοξο νεαρό επιχειρηματία να παρατηρεί, να παίρνει ό,τι του είναι χρήσιμο, να αφουγκράζεται τους καιρούς, και να κατακτά βήμα-βήμα τους στόχους που κάθε φορά θέτει. Τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου στον τομέα των σπουδών που σχετίζονται με το επιχειρείν προωθούν την αυτονομία του ατόμου να δρα. Όταν, για παράδειγμα, μια εταιρεία βρίσκεται σε ένα παροδικό αδιέξοδο, ο ίδιος ο διοικητής οφείλει να σκεφτεί ως «πατέρας» της ίδιας του της εταιρείας, του ίδιου του του εαυτού δηλαδή, ως ο μόνος που μπορεί να σώσει την κατάσταση. Κι εδώ πάλι τα στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του σωστού επιχειρηματία λύνουν τον «γόρδιο δεσμό» που προκαλούν οι εκάστοτε δυσκολίες. Και σε αυτό το σημείο κρίσιμη είναι η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα, και η ευκαιρία για ανανέωση μετά από έναν ορθό συλλογισμό.
Για να γίνει οντότητα μια ιδέα, να πουλήσει και να καθιερωθεί σαν κάτι μόνιμο κι όχι ευκαιριακό, ο νέος πρέπει να παλέψει με τις αντιξοότητες της εποχής, να μην συμβιβαστεί ποτέ με το μέτριο, να είναι συνεχώς ακόρεστες οι επιθυμίες του για πρόοδο, να συνδυάσει όλες τις γνώσεις που κατέχει και να αναπτύσσει διά βίου τις ικανότητές του. Πρόκειται για έναν ατέρμονο αγώνα, ο οποίος όμως θα τον οδηγήσει στην εκπλήρωση των ονείρων του, στην πλήρωση των στόχων του και την αδιάκοπη θέσπιση νέων, με λίγα λόγια στην κορυφή.
Άρθρο του Γιώργου Λάιου, 2οετούς φοιτητή στην Νομική ΕΚΠΑ, και της Βάσιας Αγγελοπούλου, 1οετούς φοιτήτριας στο Οικονομικό τμήμα του ΕΚΠΑ, γραμματέων στο Νέο Φροντιστήριο Ιλίου.
Αρχική Δημοσίευση: Εφημερίδα “Νέο Φροντιστήριο”, φύλλο Μαϊου- Ιουνίου 2022
