Το μεσημέρι βλέπεις τις φλόγες να γλύφουν την κορυφή του βουνού. Το απόγευμα το πύρινο μέτωπο επεκτείνεται απειλητικά μέχρι τους πρόποδες, σαρώνοντας στο πέρασμά του τα πάντα. Το βράδυ οι φλόγες έχουν φτάσει στην δική σου περίφραξη. Το επόμενο πρωί, αντικρίζεις μαύρο, στάχτη και τέφρα· τίποτα που να σε βοηθά να ανασυνθέσεις το τοπίο πέρα από τις αναμνήσεις σου.
Κοιτώντας την εικόνα του παγκόσμιου χάρτη, βλέπεις έναν πλανήτη να καίγεται. Στη χώρα μας, οι εστίες φωτιές της τελευταίας εβδομάδας αριθμούν περί τις 600, ενώ έχουν ήδη κατακαεί δύο ζωτικοί πνεύμονες: ένας στην Πάρνηθα, δίπλα στην πρωτεύουσα (!), και ο άλλος στο βόρειο τμήμα του δεύτερου μεγαλύτερου νησιού, της Εύβοιας. Παντού η οργή και η αγανάκτηση των πληγέντων κάνει λόγο για περιορισμένη παρουσία ή και απουσία του κρατικού μηχανισμού. Μα αυτό δεν αποτελεί μια παράφορη παραβίαση του κοινωνικού συμβολαίου από μέρους του κράτους;
Η πολιτική είναι μια διαδικασία ιεράρχησης προτεραιοτήτων. Μια από αυτές τις προτεραιότητες είναι η εθνική άμυνα έναντι των απρόβλεπτων γειτόνων. Έτσι το κράτος επενδύει σημαντικά κεφάλαια του ΑΕΠ στην αναβάθμιση και ενίσχυση των οπλικών συστημάτων (2,68% του ΑΕΠ το 2020). Ένας άλλος μείζων εθνικός κίνδυνος είναι η φωτιά. Κίνδυνος υπαρκτός, με περίοδο επαναφοράς σε ετήσια βάση, και με τραγικό απολογισμό σε απώλεια ανθρώπινων ζωών, περιουσιών και εκτάσεων στο πρόσφατο παρελθόν μας. Ο πατριωτισμός υπαγορεύει να προστατεύουμε την τελευταία γραμμή των συνόρων μας, αλλά και όλη την έκταση εσωτερικά αυτής της νοητής γραμμής. Η ανυπολόγιστη συρρίκνωση του εθνικού μας κεφαλαίου σε ανθρώπους, υποδομές και φυσικούς πόρους από τις φωτιές είναι μια μάχη που κάθε χρόνο είμαστε απροετοίμαστοι. Όχι λόγω έλλειψης αυταπάρνησης των μαχητών της πρώτης γραμμής -κάθε άλλο, αλλά λόγω της υπο-οπλίας.
Η ρητορική ότι η χώρα μας δεν μπορεί να επενδύσει σε πυροσβεστικό εξοπλισμό λόγω των οικονομικών της υποχρεώσεων, πέρα από εξοφθάλμως άτεγκτη, είναι και οικονομικά ανεδαφική. Οι δαπάνες για την εξασφάλιση εκσυγχρονισμένου και αξιόμαχου πυροσβεστικού στόλου ξηράς και αέρος είναι σαφώς μικρότερες από αυτές των αποζημιώσεων που θα κληθεί να πληρώσει το κράτος σε ιδιώτες και επιχειρήσεις για την καταστροφή που υπέστησαν. Και μάλιστα, στην παραπάνω εξίσωση δεν λαμβάνεται υπόψη η κατακόρυφη υποτίμηση της αξίας γης στην ευρύτερη επηρεαζόμενη περιοχή, με τις συνακόλουθες επιπτώσεις που αυτό επιφέρει σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται εκεί. Ούτε βέβαια λαμβάνει υπόψη την τραγική οικολογική καταστροφή στην χλωρίδα και την πανίδα, η αναβίωση των οποίων στο προηγούμενο επίπεδο δυναμικότητας είναι αδύνατη. Ούτε επιμετράται επίσης η επίδραση στην ποιότητα ζωής των κατοίκων σε σχέση με την ποιότητα του αέρα και του φυσικού περιβάλλοντος εν γένει. Ούτε λόγος βέβαια για τον αποκλεισμό των επόμενων γενεών από το να απολαύσουν και αυτές με την σειρά τους τον “πλούτο” των φυσικών δασών.
Ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει καταφέρει να παράξει δυσθεώρητες υπεραξίες -και συνακόλουθα κέρδη- μετακυλίοντας την παραγωγή από τα υλικά αγαθά στα άυλα αγαθά. Προκειμένου να εξυπηρετήσουν αυτή την λογική, οι οικονομίες ανά τον κόσμο έρχονται να υποστηρίξουν με την αφειδή παροχή χρήματος -μιας άλλης άυλης οντότητας. Το ερώτημα είναι μπορεί μια άυλη οντότητα να καλύπτει εσαεί τις απώλειες σε υλικά αγαθά, είτε είναι υποδομές είτε πολύ περισσότερο οικοσυστήματα; Η κλιματική αλλαγή ήδη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Και οι επιπτώσεις που φέρνει δεν είναι δίολου άυλες, παρά μόνον απτές.
Στην δική μου αντίληψη μου φαίνεται προκλητικά υποκριτική μια στρατηγική πολιτική που υποστηρίζει ένθερμα την πράσινη μετάβαση, χωρίς πρωτευόντως να εξασφαλίζει την προστασία και βιωσιμότητα των υφιστάμενων φυσικών πόρων, οι οποίοι είναι αδύνατον πρακτικά να αποτιμηθούν σε οικονομικούς όρους. Οποιαδήποτε προσπάθεια κοστολόγησης των φυσικών πόρων τείνει πάντα να υποεκτιμά την συνολική αξία τους. Γι’ αυτό ο μόνος τρόπος για μια -έστω μετριοπαθή- αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η φροντίδα και προστασία των φυσικών πόρων. Κεντρικά και θεσμικά. Εδώ και τώρα. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης οφείλει να συνοδεύεται από άμεση πολιτική δέσμευση και πράξη· διαφορετικά η πολιτική ευθύνη εκφυλίζεται σε πολιτικό άλλοθι.
Είναι ανάγκη να επανανοηματοδοτηθεί το κοινωνικό συμβόλαιο στη βάση ότι στοιχειωδώς θα προστατεύει την ανθρώπινη ζωή και ιδιοκτησία, αλλά και το φυσικό περιβάλλον ως τον ευρύτερο χώρο δράσης του ανθρώπου. Η επανανοηματοδότηση αυτή δεν πρέπει να μείνει στα ευχολόγια· Απαιτείται συντεταγμένη παροχή οικονομικών πόρων στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής προστασίας. Ειδάλλως οι επιπτώσεις θα είναι μη αναστρέψιμες και τότε θα μπορούμε να μιλάμε μόνο σε μια χειρότερη βάση αφετηρίας για την λύση.
ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ και Συνταγματική δέσμευση γιά τη τήρηση του! Γιά να ξαναδούμε το δάσος στην θέση και την έκταση που είχε πριν τη πυρκαγιά. Γιά να αφαιρέσουμε τα κίνητρα από τους κακόβουλους. Περισσότερα μέσα σημαίνει μεγαλύτερο κράτος – ΟΧΙ!