Γράφει ο Άλκης Νικομάνης.
Πριν από λίγες μέρες, οι δύο σειρές “Rings of Power” και “House of the Dragon” έριξαν την αυλαία τους, μετά από την πρώτη τους σεζόν που, μοιραία, προκάλεσε συγκρίσεις και συζητήσεις σε κάθε γωνία του διαδικτύου. Η pop culture ασχολήθηκε ξανά εντατικά με δράκους, μαγεία και αξιοπερίεργα πλάσματα καθώς οι φίλοι της φαντασίας είδαν κάποιες από τις εικόνες που τους μεγάλωσαν, να παίρνουν ξανά μορφή επί της οθόνης.
Από τη μία, το House of the Dragon με μια αποστολή που έμοιαζε ακατόρθωτη: Να ξαναβάλει στη συζήτηση τον κόσμο του George R.R. Martin, ο οποίος είχε περάσει στο περιθώριο από μεγάλη μερίδα του κοινού μετά τη συλλογική απογοήτευση που επέφερε στους θαυμαστές η τελευταία σεζόν της πιο πολυβραβευμένης σειράς, του Game of Thrones, που κυριάρχησε την προηγούμενη δεκαετία. Από την άλλη το Rings of Power: σειρά για την οποία γρήγορα έγινε γνωστό το αστρονομικό κόστος της, με την εταιρεία Amazon να εμπιστεύεται δισεκατομμύρια δολάρια σε συγγραφείς και σκηνοθέτες χωρίς προηγούμενες συστάσεις, και απέκτησε πριν καν βγει στον αέρα φανατικούς εχθρούς και θαυμαστές, για την απόφασή της να συμπεριλάβει, για πρώτη φορά, στις διασκευές του έργου του Τόλκιν, μαύρους ηθοποιούς και γυναίκες σε πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Οι συνθήκες, με δυο λόγια, υπό τις οποίες καθεμία από τις δύο ιστορίες φαντασίας προσπάθησε να κερδίσει το κοινό της, δεν ήταν σε καμία περίπτωση ιδανικές. Και όμως, στο τέλος της σεζόν και οι δύο κατέγραψαν τις επιτυχίες τους.
Είδη και υπο-είδη φαντασίας
Κάθε διαδικασία σύγκρισης της μιας σειράς με την άλλη δεν μπορεί παρά να βασιστεί στο γενικό χαρακτηριστικό τους, το είδος της φαντασίας. Αυτός ο χαρακτηρισμός από μόνος του, βέβαια, λίγα πράγματα σημαίνει, με τις κατηγοριοποιήσεις της φαντασίας να ποικίλλουν όλο και περισσότερο όσο εξελίσσεται το είδος. Από τη μία το Rings of Power και ο πλούσιος κόσμος εν γένει του καθηγητή Tolkien, παραδοσιακά ανήκει στο είδος της “high fantasy”, της πιο αρχετυπικής μορφής φαντασίας που δημιουργεί από το μηδέν έναν κόσμο και τοποθετεί σε αυτόν αξιοπερίεργα πλάσματα με τα δικά τους χαρακτηριστικά. Όπως και στον προκάτοχό του, η ιστορία που εξυφαίνεται διακατέχεται από ένα ρομαντικό πρίσμα. Πρόκειται για μια διαμάχη δυνάμεων του Καλού που εξελίσσονται και αποκτούν σαφή ηρωικά στοιχεία, εναντίον δυνάμεων ενός απόλυτου Κακού που στέκεται μανιχαϊστικά απέναντί τους. Μια διαμάχη που κυρίως στοχεύει να βοηθήσει το θεατή να «αποδράσει» από την καθημερινότητά του, απολαμβάνοντας το διάσημο «ταξίδι του ήρωα» που δομεί δεκάδες ιστορίες και απευθύνεται σε μικρούς και μεγάλους εδώ και δεκαετίες.
Από την άλλη, το House of the Dragon (και ο προκάτοχός του), τοποθετούνται από πιο μυημένους στα υποείδη της φαντασίας, σε λιγότερο «φωτεινές» ταμπέλες, ενδεχομένως στο “grimdark/dark fantasy”. Πρόκειται για μια τεχνική ανάπτυξης φανταστικών κόσμων που ήρθε ως αντίδραση στο ανωτέρω αρχέτυπο των «πατέρων» της φαντασίας, αναπτύχθηκε από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα, βρίσκοντας κι εκείνο τις επιτυχίες και το κύρος που αναλογεί στους ταλαντούχους εκπροσώπους του. Ένας από αυτούς, ο George R. R. Martin από το 1996, όταν και εξέδωσε το βιβλίο “A Game of Thrones”, έδωσε μια πιο κυνική ματιά στους παρηκμασμένους θεσμούς της παραδοσιακής φαντασίας (όπως τη βασιλεία) και τη χρήση του διπόλου Καλού-Κακού, ενσταλάσσοντας μια πιο «γκρίζα» ηθική στους χαρακτήρες του.
Μέσα από πολλαπλές οπτικές γωνίες, το Game of Thrones ανέδειξε την πολυπλοκότητα που ενέχει η διεκδίκηση της πολιτικής εξουσίας. Από τον πιο ανιδιοτελή ήρωα μέχρι την πιο αιμοσταγή βασίλισσα, κάθε πρωταγωνιστής επιδεχόταν κριτικής και υπεράσπισης. Στην πορεία χτίστηκε κάτι που πολλοί ζήλεψαν: ένα ενεργό fanbase που είναι διατεθειμένο να υπερασπιστεί οποιονδήποτε πρωταγωνιστή σε συζητήσεις κι αναλύσεις, που το κρατούν στη σφαίρα συζήτησης ακόμα και στις περιόδους που δεν προβάλλεται καινούριο υλικό.
Καθένα από τα δύο λοιπόν, έχει διαφορετικούς σκοπούς να εξυπηρετήσει με την ιστορία του, πέρα από τον προφανή, ο οποίος φυσικά είναι ο εναγκαλισμός από το, διψασμένο για φαντασία, κοινό και η κερδοφορία των δημιουργών τους. Τους πετυχαίνουν;
Στιγμές βιασύνης
Στο διάστημα που ακολούθησε το φινάλε του Game of Thrones, υπήρξαν αρκετές απόπειρες εύρεσης του διαδόχου του. Οι περισσότερες όμως «σκόνταψαν» κάπου στην πορεία, με αποτέλεσμα μέχρι το φετινό Αύγουστο να μην υπάρχει κάποιος άξιος συνεχιστής του. Έχοντας παρακολουθήσει ορισμένες, προσωπικά εντοπίζω ένα βαθύτερο ζήτημα: είναι η αγωνιώδης προσπάθεια να κερδίσουν την προσοχή του κοινού τους σε σύντομο χρονικό διάστημα, σε βάρος, μερικές φορές, της δραματουργίας. Στο ίδιο λάθος φαίνεται να υπέπεσαν, με τον τρόπο τους, και οι δύο νέες σειρές.
Από τη μία, το Rings of Power παρουσίασε κάποιους χαρακτήρες πιο «χάρτινους», χαρακτήρες που τρέχουν διαρκώς πίσω από κάποια επείγουσα εξέλιξη, δίχως να σου δώσουν την ευκαιρία να συνδεθείς μαζί τους. Το αποτέλεσμα είναι πως, για κάποιους ήρωες, ύστερα από 9 περίπου ώρες «ταξιδιού», γνωρίζουμε λιγότερα από όσο γνωρίζαμε μετά από μια ταινία της τριλογίας του Peter Jackson. Σε σημεία, η ιστορία μοιάζει εστιασμένη περισσότερο στο να «στήσει» την πρώτη μεγάλη μάχη, παρά στο να μας συστήσει τα ονόματα των πρωταγωνιστών της. Πώς, λοιπόν, να ενδιαφερθούμε για τη μοίρα τους; Αντιθέτως στις «μικρές στιγμές», όπως στη φιλία του Elrond με τον Durin, ή στις αξιοπερίεργες συνήθειες της χαριτωμένης φυλής των Harfoots, τα «Δαχτυλίδια» βρίσκουν τη δύναμή τους, φέρνοντας στο μυαλό τις αλληλεπιδράσεις που μας μάγεψαν και μας έκαναν να επανερχόμαστε ξανά και ξανά, στον πλούσιο κόσμο που ζωντάνεψε για την οθόνη ο Peter Jackson.
Από την άλλη, το House of the Dragon δείχνει να υποφέρει λιγότερο από το ελάττωμα της βιασύνης, απέχει όμως κι εκείνο αρκετά από το επίπεδο σεναρίου των εποχών που ο προκάτοχός του μεσουρανούσε. Οι πολλαπλές μεταπηδήσεις «λίγα χρόνια έπειτα…» που λάμβαναν χώρα σχεδόν ανά δύο επεισόδια, ήταν μεν μια σίγουρη συνταγή που τροφοδοτούσε τη βασική διαμάχη με ενδιαφέρουσες στιγμές, δεν ωφέλησε όμως στο να αναπτύξει ίσα τα αντίπαλα στρατόπεδα των διεκδικητών του θρόνου. Κρυφά χαρτιά αποδείχτηκαν οι ερμηνείες των Paddy Considine ως υπό κατάρρευση βασιλιάς Viserys και Matt Smith ως Prince Daemon, που κέρδισαν τον κόσμο, κράτησαν τη συνοχή, και θύμισαν τους πιο «γκρίζους» ηθικά χαρακτήρες που αγάπησε ο κόσμος την προηγούμενη δεκαετία.
Το μέλλον, από το παρελθόν
Και στις δύο περιπτώσεις, έγινε μια, ικανοποιητική προς το παρόν, αρχή. Το πέρασμα του χρόνου θα δείξει κατά πόσο οι δύο σειρές θα εκμεταλλευτούν όλη τη δυναμική τους. Για πολύτιμα μαθήματα, οι δημιουργοί τους μπορούν να στραφούν στο παρελθόν. Το House of the Dragon δεν έχει παρά να εμπνευστεί από το κανάλι του, το HBO. Το ίδιο που μας χάρισε κατά το παρελθόν στιβαρά δράματα, όπως τα “The Sopranos” , και “The Wire”, ανοίγοντας το δρόμο για τη σημερινή τηλεόραση. Το Rings of Power μπορεί να πάρει κάποια μαθήματα από τις πολυβραβευμένες ταινίες “The Lord of the Rings” των οποίων η θέση στον παγκόσμιο κινηματογράφο είναι πια αδιαμφισβήτητη. Το μυστικό των παραπάνω, ώστε είκοσι χρόνια μετά να προκαλούν ακόμα παθιασμένες συζητήσεις, δεν είναι άλλο από το γράψιμο των χαρακτήρων τους και των αλληλοπλεκόμενων σχέσεων τους.
Από τεχνικής άποψης και οι δύο «ανταγωνιστές» βρίσκονται στο ζενίθ τους, δημιουργώντας εικόνες που μοιάζουν με πίνακες. Ο κινηματογράφος όμως δεν είναι μονάχα εικόνες, αλλά ιστορίες. Και οι πιο αξέχαστες ιστορίες, είναι εκείνες στις οποίες οι χαρακτήρες φαντάζουν σαν αληθινοί άνθρωποι, σε όποια φυλή και αν ανήκουν.
