Γράφει η Mαρία Τσούκα.
Έχει χαρακτηριστεί ως ιέρεια της ηλεκτρονικής μουσικής, ως η καλλιτέχνιδα που τάραξε τα μουσικά πράγματα και δίκαια χαρακτηρίστηκε ως η ποιήτρια των παιδιών του ’80 και του σήμερα.
Η μουσική και καλλιτεχνική πορεία της Λένας Πλάτωνος έχει λατρευτεί από πολλούς, με κοινό που την ακολουθεί πιστά από τη Λιλιπούπολη και από το Σαμποτάζ μέχρι σήμερα. Η ίδια βέβαια, σε παλιότερες συνεντεύξεις της, είχε υποστηρίξει ότι το κοινό της την εγκατέλειψε λίγο στις Μάσκες Ηλίου καθώς ήταν ένας τολμηρός δίσκος. Αυτός ο δίσκος ωστόσο, της έδωσε την ευκαιρία να κόψει τον ομφάλιο λώρο από τον Μάνο Χατζιδάκι.
Παιδικά χρόνια και Σπουδές
Η Λένα Πλάτωνος ξεκίνησε σαν παιδί θαύμα, παίζοντας πιάνο από τα δυο της έτη. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και το μισό χρόνο της ζωής της τον περνούσε εκεί. Έχει μεγαλώσει με διηγήσεις παράξενες αλλά συνάμα κεντημένες με φαντασία, καθώς προέρχεται από μια οικογένεια διανοουμένων. Έχοντας πατέρα τον γνωστό συνθέτη και πρώτο πιανίστα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γεώργιο Πλάτωνος, την οικογένεια της επισκέπτονταν συχνά ο Λευτέρης Αλεξίου με την αδελφή του, τη Γαλάτεια Καζαντζάκη, και όπως υποστηρίζει η ίδια «θυμάμαι ότι δοκίμαζαν να δουν πόσο μουσικό ήταν το αυτί μου. Ήταν πολύ σπουδαίος άνθρωπος, φιλόλογος και ποιητής, φίλος του πατέρα μου και έπαιζε και μουσικά όργανα. Η Γαλάτεια ερχόταν στη μητέρα μου και της έλεγε τα παράπονά της και τις αναμνήσεις της από τον Νίκο Καζαντζάκη».
Η Λένα με αρωγό το πατέρα της, έμαθε μέσα σε ένα καλοκαίρι όλα τα θεωρητικά, σολφέζ και αρμονία για να μπορέσει να καλύψει τα κενά. Αξίζει να τονιστεί, πάντως, ότι για όλα αυτά δε τη πίεσε ο πατέρας της. Η ίδια μάλιστα όταν κάνει αναφορά σε εκείνον τον χαρακτηρίζει σαν το Summer Hill της. Έπαιζε με το αυτί τα πάντα και κάτω από αυτό το πρίσμα έλαβε μέρος στο Διαγωνισμό Καίτης Παπαϊωάννου το 1963, όπου και απέσπασε το πρώτο βραβείο. Αυτά που εκείνη κάλυψε σε ένα καλοκαίρι, άλλοι χρειάζονται 5 χρόνια σίγουρα για να τα μάθουν άριστα. Είναι γεγονός ότι η σχέση της με τη κλασσική μουσική και το πιάνο ξεπερνούσε και εκείνη την ίδια.
Η Λένα Πλάτωνος αποτελεί ένα φαινόμενο για τα μουσικά δρώμενα μέχρι και σήμερα και είναι η έμπνευση για Έλληνες μουσικούς της electronica.
Καλλιτεχνική πορεία και καριέρα
Μετά από το διαγωνισμό έφυγε με υποτροφία για σπουδές στην Ακαδημία της Βιέννης και έπειτα στο Βερολίνο, όπου ήρθε σε επαφή με τη ροκ, τη τζαζ και την ανατολική μουσική. Γύρισε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και συνεργάστηκε με τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη και το συγκρότημά του DNA, για να ξαναφύγει το 1975 στο Βερολίνο και να επιστρέψει οριστικά το 1978. Μαζί με τον τότε σύζυγό της, τον συνθέτη Δημήτρη Μαραγκόπουλο, άρχισε να συνεργάζεται με το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, όπου και γνωρίστηκε με το Μάνο Χατζιδάκι, που ήταν τότε διευθυντής στο Τρίτο. Με τον Χατζιδάκι ανέπτυξε μια πολύχρονη επαγγελματική αλλά και φιλική σχέση. Συμμετείχε στην παραγωγή της εκπομπής “Εδώ Λιλιπούπολη”, γράφοντας στίχους και μουσική· δικές της συνθέσεις είναι ορισμένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της εκπομπής, όπως τα “Ρόζα-Ροζαλία” και “Ο Χορός των Μπιζελιών”.
Σύμφωνα με την φίλη της και πιανίστα διεθνούς φήμης, Ντόρα Μπακοπούλου, «η Λένα ως φοιτήτρια στο ωδείο Αθηνών ήταν το μοναδικό ταλέντο της γενιάς της. Είχε μια δυνατότητα να μαγεύεται από τη μουσική γιατί είναι από τα πιο αισθαντικά άτομα που έχω γνωρίσει στη ζωή μου. Γνώρισε τη κλασσική μουσική σε βάθος και σε σπουδές και σε έκφραση».
Το ντεμπούτο της στη δισκογραφία πραγματοποιήθηκε με το δίσκο Σαμποτάζ του 1981, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Μαριανίνα Κριεζή, τη Σαβίνα Γιαννάτου (με τις οποίες είχε συνεργαστεί και στη Λιλιπούπολη) και τον τραγουδιστή Γιάννη Παλαμίδα. Ο δίσκος χαρακτηρίστηκε πρωτοποριακός για τα ελληνικά δεδομένα, τόσο για τη σύνθεση και τη στιχουργία, όσο και για την έντονη χρήση του συνθεσάιζερ -με το οποίο η Πλάτωνος είχε αρχίσει να πειραματίζεται λίγο καιρό πριν- για πρώτη φορά στην ελληνική δισκογραφία. Ακολούθησε η κυκλοφορία 13 μελοποιημένων ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη, μετά από επιμονή του διευθυντή της Lyra, Αλέκου Πατσιφά. Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε Το ’62 του Μάνου Χατζιδάκι, με μινιμάλ ηλεκτρονικές διασκευές 12 τραγουδιών του συνθέτη.
Ακολούθησαν Μάσκες Ηλίου (1984), Γκάλοπ (1985), Λεπιδόπτερα (1986) ενώ η τελευταία της δουλειά με τίτλο «Hope Is The Thing With Feathers» σε στίχους της Έμιλι Ντίκινσον κυκλοφορεί από την Amour Records στο Spotify και ο δίσκος βινυλίου κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2021, υπενθυμίζοντάς μας την έντονη παρουσία της στο καλλιτεχνικό χώρο. Η Λένα Πλάτωνος αποτελεί ένα φαινόμενο για τα μουσικά δρώμενα μέχρι και σήμερα και είναι η έμπνευση για Έλληνες μουσικούς της electronica. Εκείνη υποστηρίζει για τον εαυτό της ότι έχει μέσα της μια νέα κοπέλα, που είναι ίσως η κόρη που δεν έκανε και η οποία βλέπει στο μέλλον. Με όλα αυτά μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πει κάποτε ότι ο διάδοχός του είναι γυναίκα και ονομάζεται Λένα Πλάτωνος…
