Γράφει ο Άλκης Νικομάνης.
Θυμάστε καθόλου την εποχή που ο Ted Lasso ξεκινούσε την προπονητική του καριέρα στους τηλεοπτικούς μας δέκτες, το μακρινό 2020;
Ο κόσμος ήταν ένα χάος. Ο ευδιάθετος αμερικάνος του Jason Sudeikis, που ξεκίνησε ως πρωταγωνιστής σε διαφημιστικά σποτάκια της Premier League, ήταν τότε το αντίδοτο σε έναν κόσμο γεμάτο φαρμάκι, καθημερινές (διαδικτυακές κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά) συγκρούσεις και μια αόριστη πεποίθηση απαισιοδοξίας για τον κόσμο των επόμενων ετών. Μετά από τρία χρόνια και ισάριθμες σεζόν, η ντραμεντί που έφερε στο προσκήνιο την Apple TV, ρίχνει πια την αυλαία της.
Από την εποχή που ο Tony Soprano, ο εμβληματικός πρωταγωνιστής του “The Sopranos”, άνοιξε το δρόμο στην τηλεοπτική μυθοπλασία που ξεπερνούσε το μανιχαϊστικό δίπολο καλού-κακού, μέχρι ακόμα και τα τελευταία χρόνια, με την επιτυχία του Better Call Saul, οι αντι-ήρωες είναι οι αδιαμφισβήτητοι κυρίαρχοι πρωταγωνιστές στην σύγχρονη pop culture. Don Draper, Walter White, Jax Teller, Tommy Shelby, Rick Grimes, BoJack Horseman, η λίστα των αντι-ηρώων που ξεπήδησαν στους τηλεοπτικούς μας δέκτες δεν φαίνεται να έχει τέλος.
Η μεταφορά στην οθόνη ηρώων «γκρίζων», ηθικά αμφισβητίσιμων έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχη τάση, αφηνοντας τους «καθαρούς» ήρωες συνυφασμένους περισσότερο με προηγούμενες δεκαετίες ή εν πάση περιπτώσει αποκλεισμένους στα πλαίσια κυρίως της κωμωδίας. Οι πρωταγωνιστές δεκάδων σειρών που καθηλώνουν (δικαίως) εκατομμύρια θεατές, τα τελευταία χρόνια που το μέσο γιγαντώνεται, από μια αντικειμενική οπτική γωνία είναι καθάρματα. «Κακά παιδιά» που χρησιμοποιούν κάθε είδους μέσα για να φτάσουν στο στόχο τους, φτάνοντας συνήθως να αψηφούν το νόμο την ηθική, ή οποιαδήποτε άλλη κόκκινη γραμμή θα εμπόδιζε το τυπικό αρχέτυπο του ήρωα να εξομοιωθεί με τους αντιπάλους του. Και σίγουρα έχει τρομερό ενδιαφέρον, πώς καταφέρνουν αυτοί οι διόλου ενάρετοι πρωταγωνιστές να κερδίζουν το κοινό, να βρίσκουν θεατές πρόθυμους να «διαβάσουν» το περίπλοκο των προσωπικοτήτων τους και να δικαιολογήσουν και τις χειρότερες πράξεις τους. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον έχει για μένα το πώς σε αυτό το σκηνικό, ένας ήρωας σαν τον καλόκαρδο προπονητή, που προσπαθεί να αναδείξει την καλύτερη πλευρά των συνεργατών του με κύριο όπλο την αισιοδοξία του στάθηκε για τρία χρόνια σε μία από τις σπουδαιότερες σειρές της νέας δεκαετίας.
Εντός ενενηνταλέπτου
Το περίβλημα της σειράς, όταν ο διαιτητής σφυρίζει την έναρξη, είναι μια ακόμα ιστορία αθλητισμού, η πορεία μιας μικρής λονδρέζικης ομάδας, της A.F.C. Richmond, μέσα από τις νίκες και τις απογοητεύσεις της. Και είναι αλήθεια ότι η αξιοποίηση αθλητικών γεγονότων για να ειπωθεί μια ιστορία είναι πλέον ένα από τα πιο πρόσφορα σενάρια για motivational ιστορίες στον κινηματογράφο από τις απαρχές του. Τα περισσότερα αθλήματα, από την πάλη και το μπάσκετ, έως τον μηχανοκίνητο αθλητισμό και το σκάκι, έχουν γνωρίσει αξιόλογες ταινίες εκλαϊκευσης, απόπειρες να μεταφέρουν τις σπουδαίες στιγμές της ιστορίας τους σε ένα κοινό ευρύτερο από αυτό των φανατικών τους.
Το Ted Lasso παραδίδει αυτό που υπόσχεται, μέσα από την απεικόνιση του πιο ανταγωνιστικού πρωταθλήματος, της Premier League των εκπλήξεων, όπου τα φαβορί και τα αουτσάιντερ είναι έννοιες διαρκώς μεταβαλλόμενες, και ιστορίες – θαύματα παραδίδονται σχεδόν σε ετήσια βάση. Συνήθως, δε, το κάνει με έναν διακριτικό προσγειωμένο τρόπο που ακτινοβολεί αγάπη των συντελεστών του για το άθλημα, ακόμα και αν έχουν το… θράσος να προέρχονται από μια χώρα που δεν φημίζεται ιδιαίτερα για τις γνώσεις της επί του συγκεκριμένου αθλήματος.
Εντός των τεσσάρων γραμμών του γηπέδου, η σειρά «παίζει μπάλα» με μερικές από τις πιο γοητευτικές αθλητικές θεματικές, το κυνήγι της ανατροπής, τη διαχείριση της ήττας και τη σύνδεση ανθρώπων από διαφορετικές χώρες σε ένα ενιαίο σύνολο. Μέσα από τις επιμέρους ιστορίες του Ted Lasso, μπορεί κανείς να διακρίνει μια διασκεδαστική σάτιρα-αναθεώρηση των κλασικών ποδοσφαιρικών τύπων, όπως των νάρκισσων (π.χ. Cristiano Ronaldo, Ibrahimovic), των παικτών – συμβόλων (π.χ. Roy Keane, Gerrard), και των ρομαντικών (λατινοαμερικάνων συνήθως) χαμογελαστών παιδιών που δεν το βάζουν ποτέ κάτω και, ακόμα και όταν βρίσκονται πίσω στο σκορ (ιδίως τότε!), κρύβουν μια ακόμα αλήτικη ντρίπλα στο μανίκι τους. Και όλα αυτά υπό το άγρυπνο βλέμμα των αθεράπευτα ερωτευμένων φιλάθλων που γίνονται μέρη της ομάδας από την εξέδρα ή από την αγαπημένη τους παμπ.
Το χρυσό γκολ
Φυσικά, το Ted Lasso δεν θα γνώριζε ποτέ την αξιομνημόνευτη επιτυχία του, αν έμενε αυστηρά εντός των τεσσάρων γραμμών του γηπέδου. Στην παθιασμένη προσπάθεια του Ted να αναδείξει τον καλύτερο εαυτό των παικτών του σε όλο το φάσμα της ζωής τους, η σειρά ξεφεύγει από το στενά κωμικό χαρακτηρισμό και εξελίσσεται σε ντραμεντί. Αξιοποιεί ένα κατ’ επίφαση κωμικό πλαίσιο προκειμένου να αγγίξει πληθώρα σοβαρών θεμάτων, όπως ο θάνατος, η φιλία, οι δεύτερες ευκαιρίες, η οπαδική κουλτούρα και το taboo της ψυχικής υγείας. Η σειρά δεν διστάζει να απομακρυνθεί από τις γραμμές του γηπέδου και να εισβάλλει στα αποδυτήρια, στα γραφεία των Προέδρων, στα σαλόνια των αθλητικογράφων, και στις μυστικές ζωές των παικτών και των προπονητών έξω από το άθλημα. Το μήνυμα είναι απλό, και ο καθένας μας το έχει νιώσει κάποια φορά που η διάθεσή του επηρεάστηκε από το αποτέλεσμα ενός αγώνα και ακούστηκε από κάποιον η κυνική ατάκα «ένα παιχνίδι είναι». Μερικές φορές δεν είναι απλά ένα παιχνίδι. Είτε ως συμμετέχοντες, είτε ως θεατές, ο αθλητισμός μπορεί να μας αγγίξει ουσιαστικά.
Πέρα από τα πονηρά κλεισίματα του ματιού σε παίκτες και παράγοντες του σύγχρονου ποδοσφαίρου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μεγάλο μέρος της επιτυχίας του το οφείλει στην εκρηκτικη χημεία του cast του. Η Rebecca της Hannah Waddingham κινείται με άνεση από την πονηριά στη γοητεία, ενώ την αντίστροφη διαδρομή, προκαλώντας τα συναισθήματα των θεατών, ακολουθεί ο Nate του Nick Mohammed. Η τριάδα προπονητών των Jason Sudeikis, Brendan Hunt και Brett Goldstein αναδεικνύεται στην παρέα που δεν ξέραμε ότι είχαμε ανάγκη να δούμε να αλληλοσυμπληρώνεται επί της οθόνης. Ολόκληρη η εντεκάδα της Richmond θυμίζει ομάδα δεμένη σαν οικογένεια, από αυτές που πια έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τα αληθινά γήπεδα. Κάπου στο βάθος, ο Marcus Mumford των Mumford and Sons επιμελείται τις κατάλληλες ενέσεις ανεβαστικής μουσικής, μαζί με μια αχτύπητη playlist από διαχρονικές βρετανικές επιτυχίες. Το Ted Lasso είναι ένα υπέροχο σύνολο ομορφιάς και αισιοδοξίας που κοιτάει, κατά τα προπονητικά κλισέ, κάθε αγώνα που δίνει, ξεχωριστά. Και, έπειτα για κάποιο λόγο τον κερδίζει.
Τελευταίο σφύριγμα
Παρότι το υλικό είναι φαινομενικά αστείρευτο, μετά από τρεις σεζόν ο διαιτητής σφυρίζει τη λήξη για το Ted Lasso. Η σειρά που πάντρεψε για λίγο τη βρετανική κωμωδία των κοφτερών ατακών και του φλέγματος, με την «αμερικανιά» των ρομαντικών ταινιών της δεκαετίας του ’80 και του ’90, έριξε αυλαία. Πρόλαβε να μας κάνει έστω για λίγο μέλη μιας παρέας, να μας θυμίσει ότι σε μια εποχή του αθλητισμού γεμάτη καθημερινές απογοητεύσεις, βία, φανατισμό και συχνά ασφυκτική κυριαρχία των οικονομικά ισχυρών, το ποδόσφαιρο είναι και πρέπει να είναι ζωή.
