Μετά τον βάναυσο ξυλοδαρμό ενός φίλου τους, τρεις νεαροί μετανάστες , με ένα πιστόλι στα χέρια, περνούν ένα 24ωρο περιπλανώμενοι στις γειτονιές του Παρισιού.
Η ταινία θα προβάλλεται από 21/5 στα θερινά σινεμά. Δείτε εδώ που μπορείτε να την βρείτε.
Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από το διαχρονικό αλλά και επίκαιρο “Μίσος” στο εκρηκτικό ντεμπούτο του Ματιέ Κασοβίτς. Ο δημιουργός έλαβε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών ενώ η ταινία ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Φοίνικα. Η αστική βία και η κοινωνική πίεση συσσωρεύονται και αργά ή γρήγορα εκρήγνυνται.
Έχεις ακούσει για αυτόν που έπεσε από έναν ουρανοξύστη; Σε κάθε όροφο έλεγε “ως εδώ, καλά, ως εδώ, καλά, ως εδώ, καλά.” Μέχρι που έσκασε στο τσιμέντο. Γιατί δεν έχει σημασία η πτώση, αλλά η σύγκρουση…»
Τη δεκαετία του 90 στην Γαλλία, που η ανεργία διαρκώς αυξάνεται και ο εθνικισμός απλώνεται, καταγράφονται πολλά περιστατικά αστυνομικής βίας. Η έμπνευση του δημιουργού αντλήθηκε από πραγματικό γεγονός. Η εν λόγω “πτώση” λοιπόν δεν αφορά μόνο τους πρωταγωνιστές μας αλλά όλο το σύστημα που καταρρέει. Ο Κασοβίτς τοποθετεί στο αφιλόξενο και εχθρικό Παρίσι τους τρεις νεαρούς. Η κοινή πορεία και μοίρα των χαρακτήρων ισορροπεί κάπου ανάμεσα στο κοινωνικό ρεαλισμό και τη σάτιρα. Και οι τρεις είναι του δρόμου, αγωνίζονται διαρκώς για το αβέβαιο μέλλον τους και είναι εγκλωβισμένοι στο ψυχοφθόρο ένστικτο της επιβίωσης. Οι ανησυχίες των ηρώων και η δική τους πραγματικότητα αποτυπώνονται στους δυναμικούς διαλόγους, στην ένταση, τις συγκρούσεις, το χιούμορ, το φλερτ καθώς και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα πράγματα. Είναι αλήθεια ότι πίσω από τον μαγευτικό Πύργο του Άιφελ και την αίγλη κρύβονται συνοικίες βυθισμένες στο σκοτάδι, υπόκοσμος και γκέτο. Υπάρχουν παιδιά που έχουν όνειρα και παλεύουν για να βγουν από μία πόλη, μία χώρα, ένα σύστημα που πιστεύει ακόμα στο “jusqu’ici tout va bien”. Ένα σύστημα που δεν τους έδωσε ευκαιρίες, που δεν τα αποδέχθηκε στ’ αλήθεια.
Ο σκηνοθέτης φτιάχνει ένα ετερόκλητο μείγμα πλάνων και αισθητικής εναλλάσσοντας λήψεις με την κάμερα στο χέρι με λήψεις που αγγίζουν την τελειότητα τηρώντας τους κανόνες και στήνοντας τα κάδρα του προσέχοντας την συμμετρία (framing & composition). Η επιλογή του ασπρόμαυρου όμως είναι πολύ καθοριστική για την αισθητική της ταινίας. Αποτυπώνει καλύτερα την νοσηρότητα της γειτονιάς, τη βρωμιά, τονίζει τα κλειστοφοβικά σημεία συνάντησης των ανθρώπων των γκέτο και τις σκληρές εικόνες. Ο Κασοβίτς πειραματίζεται και με νέες τεχνικές (handheld, 360, crane shots, extreme close – ups) ενώ δεν χάνει την ευκαιρία για συμβολισμούς και κινηματογραφικές αναφορές (Taxi Driver, Scarface, Mean Streets)
Η ειλικρινής ματιά του σκηνοθέτη δεν γεννά μίσος όμως. Οι τυχοδιωκτικοί χαρακτήρες του μπορεί να κυκλοφορούν με ένα όπλο στους δρόμους του Παρισιού και να προκαλούν τη τύχη τους αλλά αυτό που διδάσκει η ταινία είναι η ανθρωπιά, η αδελφοσύνη και τον λόγο για τον οποίο πρέπει να εναντιωνόμαστε στη βία (απ’ όπου και αν προέρχεται) και το ρατσισμό. “Στο σχολείο μας έμαθαν ότι το μίσος γεννάει μίσος” λέει ένας από τους τρεις ήρωες και “σκοτώνοντας έναν αστυνομικό, παίρνοντας εκδίκηση για τον φίλο σου, δεν λύνεις το πρόβλημα”. Η απάντηση του Vincent Cassel είναι “δεν πήγα σχολείο, είμαι του δρόμου και με έμαθε το εξής: όποιος δεν σε σέβεται πρέπει να σε φοβάται!”. Πάντως δεν παίζει ρόλο το χρώμα του δέρματος, αν είσαι μετανάστης ή αστυνομικός, γιατί στην ταινία θα τους δούμε όλους στη λάθος στιγμή στο λάθος μέρος με ένα όπλο στο χέρι τους. Η ταινία σίγουρα δεν είναι κατά της αστυνομίας ενώ σηκώνει μεγάλη συζήτηση επί του θέματος και αυτό μετράει περισσότερο, να δίνει τροφή για σκέψη η τέχνη.
Η ταινία χαρακτηρίστηκε προφητική όχι επειδή βία δεν υπήρχε πριν από αυτήν. Αλλά επειδή δυστυχώς η βία δεν φαίνεται, είναι αόρατη. 25 χρόνια μετά και τα πράγματα δυστυχώς έχουν τραγικές ομοιότητες με τότε αφού σημειώνονται πολλά περιστατικά αστυνομικής βίας με αποκορύφωμα την δολοφονία του George Floyd τον Μάιο. Γι’ αυτό και η ταινία είναι επίκαιρη. To “Μίσος” παραμένει κυριολεκτικά άφθαρτο τόσα χρόνια μετά. Η πολυπλοκότητά του, η αποτύπωση των καταστάσεων και οι δυνατές εικόνες του Κασοβίτς “κρατάνε” ακόμα τη δυναμική τους. Ειπώθηκαν αλήθειες με ωμό και ειλικρινή τρόπο που τότε η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη να δεχθεί. Ίσως ούτε και σήμερα είναι…
Δείτε το trailer της ταινίας:
Πηγή φωτογραφιών: www.imdb.com
