Γράφει η Βασιλική Τζαγκαράκη.
Φιλόσοφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας με αύρα και ύφος «αστέρα» του κινηματογράφου. Ο Albert Camus, αν και πέθανε νέος, πρόλαβε να σφραγίσει τη σκέψη του δυτικού κόσμου με τα έργα του, όχι μόνο στον εικοστό αιώνα, αλλά και στον εικοστό πρώτο, όπως φαίνεται.
Ο Albert Camus γεννιέται στις 7 Νοεμβρίου του 1913, στην Αλγερία από Γάλλο πατέρα και Ισπανίδα μητέρα. Μεγαλώνει σε μια οικογένεια εργατικής καταγωγής και από πολύ μικρός αγαπάει το ποδόσφαιρο, μάλιστα αργότερα θα παρομοίασει το ποδόσφαιρο με τη ζωή, λέγοντας πως οι κανόνες του ποδοσφαίρου του δίδαξαν ηθικές αρχές. Σε νεαρή ηλικία έρχεται σε επαφή με την φιλοσοφία και κυρίως με τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και το Νίτσε. Η αγάπη του αυτή το οδηγεί στο να σπουδάσει φιλοσοφία. Όντως «γέννημα» και «δέκτης» της ταραγμένης
πολιτικά και κοινωνικά εποχής, δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος, έτσι γίνεται μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας, γράφει σε εφημερίδες, εναντιώνεται στο φασισμό και πολεμάει στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ασχολείται, παράλληλα, με το θέατρο ως συγγραφέας, αλλά και ως ηθοποιός. Ιδρύει, μάλιστα, το Théâtre du Travail. To 1957, βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στο λόγο του σκιαγραφεί την εποχή του και ουσιαστικά δίνει ένα νέο ορισμό για τον καλλιτέχνη και το ρόλο του μέσα σε μια κοινωνία, που καταρρέει, όπως άλλωστε μοιάζει κι η σημερινή κοινωνία.
“Σ’ έναν κόσμο που απειλείται με διάλυση, όπου υπάρχει ο κίνδυνος οι μεγάλοι μας ιεροεξεταστές να εγκαταστήσουν για πάντα το βασίλειο του θανάτου, η γενιά μας γνωρίζει πως πρέπει, μετά από μια ξέφρενη κούρσα ενάντια στο χρόνο, να παγιώσει ανάμεσα στα έθνη μια ειρήνη που να μην ταυτίζεται με τη δουλεία, να συμφιλιώσει πάλι την εργασία και την πνευματική καλλιέργεια και να ξαναφτιάξει μ’ όλους τους ανθρώπους ένα ενιαίο τόξο. Δεν είναι βέβαιο αν θα μπορέσει να ολοκληρώσει ποτέ αυτό το τεράστιο έργο, είναι όμως βέβαιο πως παντού μέσα στον κόσμο υπάρχει ήδη το διπλό στοίχημα της αλήθειας και της ελευθερίας και, σε κάθε περίπτωση, γνωρίζει να πεθαίνει χωρίς μίσος γι’ αυτό.”
Για πολλούς ο Camus θα «συνδεθεί» με το ρεύμα του Yπαρξισμού, ο ίδιος όμως δεν αποδέχτηκε αυτόν τον όρο. Μοιάζει στην πραγματικότητα να αναζητά μια χαμένη ελπίδα και ηθική στον κόσμο, που μαστίζεται από το παράλογο και τη βεβαιότητα του θανάτου. Μια αγωνιώδης προσπάθεια η ζωή να αποκτήσει νόημα, όταν όλα γύρω μας μοιάζουν να μην έχουν κανένα. Αρνείται να δεχτεί ότι το παράλογο είναι κανόνας της ζωής και αντιστέκεται σε αυτό. Αυτή η θέση του Camus φαίνεται πως τον κάνει επίκαιρο στον εικοστό πρώτο αιώνα, ο άνθρωπος υπάρχει
μόνο όταν αναρωτιέται, αντιδρά και εξεγείρεται απέναντι στο παράλογο, που φαίνεται να επικρατεί σε πολλές εκφάνσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής.
“Η εξέγερση γεννιέται από το θέαμα της παραφροσύνης, μπροστά σε μίαν άδικη και ακατανοήτη μοίρα.”
Ο Γάλλος φιλόσοφος, που μοιάζει περισσότερο με ίνδαλμα του κινηματογράφου, σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα σε ηλικία 46 ετών, στις 4 Ιανουαρίου του 1960. Το αυτοκίνητο, με κατεύθυνση το Παρίσι το οδηγούσε ο φίλος και εκδότης του, Michel Gallimard. Στην τσέπη του Camus βρέθηκε το εισιτήριο του τραίνου, που φαίνεται ότι άλλαξε γνώμη τελευταία στιγμή και αποφάσισε να ταξιδέψει με αυτοκίνητο.
Ακόμη κι ο πρόωρος και αναπάντεχος θάνατός του επισφραγίζει το παράλογο της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ανθρωπότητα έχασε νωρίς έναν διανοητή με βαθιά ανθρωποκεντρική σκέψη και αγωνία. Ίσως ο αναπάντεχος θάνατός του κι η γοητευτική του παρουσία να του δίνουν διαστάσεις αδικοχαμένου κινηματογραφικού αστέρα. Έστω κι αυτό, όσο επιφανειακό και να μοιάζει, συμβάλλει στο ολοένα και περισσότερος κόσμος να ενδιαφέρεται για τις ιδέες του και τα έργα του, όπως Ο Μύθος του Σίσυφου, Ο επαναστημένος άνθρωπος, η Πτώση και η Πανούκλα.
“Η ζωή μπορεί να είναι υπέροχη και συνταρακτική, αυτή είναι όλη η τραγωδία της. Χωρίς ομορφιά, αγάπη ή κίνδυνο, θα ήταν σχεδόν εύκολο να ζεις.”
