Του Μαρίνου Καραγιαννόπουλου
Με τον θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου Β’, η μακρά λίστα των «Βασιλέων των Ελλήνων» φτάνει πιθανότατα στο τέλος της.
Ένας τίτλος με ρευστό περιεχόμενο, που συναντάται από την Παλαιά Διαθήκη στα οράματα του Δανιήλ (Δανιήλ ,Κεφ. 8, 21) αναφερόμενος στον Μέγα Αλέξανδρο, έως τον Γεώργιο Α’ ο οποίος ξανά έφερε τον τίτλο (Ο Όθων ήταν « Βασιλεύς της Ελλάδος»).
Στο μεταξύ όμως, υπήρξε μια περίοδος όπου ο τίτλος του Βασιλέως των Ελλήνων θεωρούνταν υποτιμητικός.
Τον Ιούνιο του 968, ο Λιουτπάνδρος της Κρεμόνας, ένας ταλαντούχος διπλωμάτης, φτάνει στην Κωνσταντινούπολη ως απεσταλμένος του Όθωνα Α’, βασιλιά των Φράγκων και ιδρυτή της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο σκοπός της αποστολής ήταν η συμφιλίωση των δύο βασιλείων με την πρόταση συνοικεσίου μεταξύ του διαδόχου Όθωνα Β’ και της πορφυρογέννητης Θεοφανούς. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς τον υποδέχθηκε επιθετικά. Ο λόγοι ήταν αρκετοί. Κυρίως το γεγονός ότι οι Φράγκοι είχαν κατακτήσει τις βυζαντινές πόλεις της Κάτω Ιταλίας και ο βασιλιάς τους διεκδικούσε τον τίτλο του Βασιλιά των Ρωμαίων (Imperator Romanorum), όπως τον είχε στέψει ήδη ο Πάπας στην Ρώμη το 962. Βέβαια, Βασιλεύς και Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων ήταν μόνο, κατά την βυζαντινή αυτοκρατορική ιδεολογία, ο πορφυρογέννητος βασιλιάς.
Ο Νικηφόρος μάλιστα, κατά την υποδοχή του Λιουτπάνδρου, αναφέρθηκε στον Όθωνα ως «ῥῆγα» και όχι ως «βασιλέα», όπως ήταν η μετάφραση του Imperator, προσβάλλοντας τον.
Τον Δεκαπενταύγουστο του ίδιου έτους, για να βελτιωθούν οι διαπραγματεύσεις, έφτασε μια διπλωματική αποστολή του παπά Ιωάννη ΙΒ’ με μια επιστολή, η οποία χειροτέρεψε αισθητά την κατάσταση.
Στην επιστολή ο πάπας αναφερόταν στον Νικηφόρο Φωκά ως «Βασιλεύς των Ελλήνων» (Imperator Graecorum), ενώ στον Όθωνα ως «Βασιλεύς των Ρωμαίων» (Romanorum Imperator Augustus)
Ο Λιουτπάνδρος περιγράφει την υπερβολική αντίδραση των βυζαντινών σε αυτήν την προσβολή, όπου ο ένας και μοναδικός Βασιλεύς και Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων είχε αναφερθεί απλώς ως «των Ελλήνων», ενώ ο τίτλος είχε αποδοθεί σε έναν «βάρβαρο και φτωχό»(«barbarum, paumerom»). Φυλάκισαν τους αγγελιοφόρους της επιστολής και καταράστηκαν τις θάλασσες που επέτρεψαν στην αποστολή να παραδόσει ένα τόσο υβριστικό μήνυμα. Θεώρησαν πως η προσφώνηση ήταν σκόπιμα υποτιμητική, και μάλιστα εντεταλμένη από τον ίδιο τον Όθωνα.
Ο Λιουτπάνδρος έφυγε κακήν κακώς από την Κωνσταντινούπολη, χωρίς να καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις.
Βέβαια, ο Λιουτπάνδρος ήταν ιδιαίτερα προκατειλημμένος και εχθρικός προς το Βυζάντιο, και τα λεγόμενα του πρέπει να κρίνονται στο πλαίσιο της εποχής.
Στην προσφώνηση, ωστόσο, επέμειναν οι δυτικοί, καθώς πλέον Imperator Romanorum στεφόταν από τον πάπα ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Σήμερα, ο τίτλος αυτός δέχεται και πάλι από τους ίδιους τους Έλληνες μια σοβαρή κριτική, για διαφορετικούς προφανώς λόγους. Δεν παύει ωστόσο να είναι ενδιαφέρουσα η αντίληψη του στον χρόνο.
