Σας παρουσιάζουμε το 2ο μέρος της συνέντευξής μας με τον κ. Αλέξη Μητρόπουλο. Αν δεν διαβάσατε το 1ο, μπορείτε εδώ.
Καθ’ όλη τη μνημονιακή περίοδο, η συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ ξεκινούσαν και τέλειωναν την εκπομπή τους με ένα «σκάνδαλο» νοσοκομειακής προέλευσης, με μία καταγγελία για «φακελάκι» εναντίον ιατρών, νοσηλευτών και λοιπών υγειονομικών παραγόντων και όλα μαζί κατηγορούσαν τους Έλληνες για σπατάλη στα φάρμακα και σε άλλα νοσηλευτικά βοηθήματα. Έτσι «νομιμοποίησαν» στη συνείδηση των πολιτών την ελαχιστοποίηση της χρηματοδότησης στο ΕΣΥ, το οποίο φυτοζωούσε και οι ιατροί συμβούλευαν τους ασθενείς να μην παραμένουν επί μακρόν στα νοσοκομεία προς αποφυγήν των ενδο-νοσοκομειακών λοιμώξεων. Τώρα, δεν υπάρχει εκπομπή, δεν υπάρχει δημοσιογράφος ή άλλος δημόσιος παράγοντας ή λειτουργός, που να μην εξυμνεί το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με φράσεις όπως «οι Ήρωες», «οι άνθρωποι που με αυτοθυσία σώζουν ζωές συνανθρώπων τους», «οι άγιοι του καιρού μας», «οι υπεράνθρωποι που έστησαν ξανά το ΕΣΥ στα πόδια του» κ.λπ. Πώς εξηγείται η αιφνίδια αυτή ψυχολογική και συγκινησιακή μεταστροφή; Αποτελεί ένα είδος αυτοκριτικής της μνημονιακής νοοτροπίας;
Ζητάτε πολλά! Τέτοια αυτοκριτική δεν έχει ακουστεί από τους λειτουργούς του μνημονιακού λαϊκισμού. Γιατί αν υπήρξε ένα μεγάλο ρεύμα λαϊκισμού, δηλαδή ένα περίεργο μείγμα αναλήθειας, διαστρέβλωσης και σκοπιμότητας που απέφευγε «όπως ο διάολος το λιβάνι» τις ρητές μνημονιακές προβλέψεις και παραποιούσε τις έννοιες με διάφορους “βρυξελληνικούς” ευφημισμούς και αμφισημίες, ήταν αυτό των δημοσιολόγων του μνημονιακού ρεύματος, το οποίο σήμερα επαναπαύεται στις δάφνες του μετά και την παραίτηση του ελληνικού λαού αλλά και των κυριότερων πολιτικών δυνάμεων.
Μακάρι προ κάθε αγιογραφικού επαίνου των ιατρών, των νοσηλευτών, των φαρμακοποιών, των λειτουργών του ΕΚΑΒ και κάθε άλλου υγειονομικού, να ακουγόταν ένα ειλικρινές «συγγνώμη» των μνημονιακών ρητόρων και δημοσιολόγων, ώστε να υπήρχε μια κάποια αποκατάσταση της αλήθειας. Γιατί μεταξύ του «πυρός του εξώτερου» που τοποθετούσαν τους υγειονομικούς για να δικαιολογήσουν τις περικοπές των εν γένει κονδυλίων της υγείας, μέχρι της σημερινής «αγιοποίησης» και …ηρωοποίησης υπάρχει μέγα χάσμα.
Έτσι και τα ΜΜΕ και οι δημοσιολόγοι (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) χάνουν την αξιοπιστία τους και ουσιαστικά δεν τους πιστεύει κανείς! Κι αυτό φάνηκε από την παλλαϊκή αποδοχή του κ. Σωτήρη Τσιόδρα, ικανού επιστήμονα και καθηγητή και κατ’ εξοχήν αρμόδιου για την παρούσα πανδημία, ο οποίος με τη βαθειά συνειδησιακή και ενσυναίσθητη ειλικρίνεια, βεβαιότητα αλλά και αγωνία που τον διακρίνει έπεισε τους πανΈλληνες για την αναγκαιότητα της στρατηγικής που χαράκτηκε, καθώς και των τακτικών βημάτων, δίνοντας στην ενημέρωση, για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, την αληθινή της μορφή επαναρτιώνοντας τον επαληθευόμενο δημόσιο λόγο και ανοίγοντας έναν ειλικρινή και χωρίς άλλες σκοπιμότητες διάλογο με τον κάθε πολίτη χωριστά.
Επομένως, ένα διαρκές «συγγνώμη» της μνημονιακής δημοσιολογίας γίνεται ακόμη επιτακτικότερο πολύ περισσότερο που προ ημερών, στον επίσημο λογαριασμό του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας στο twitter δημοσιεύθηκε, μεταξύ άλλων, όσον αφορά την ανάγκη λήψης ριζοσπαστικών οικονομικών μέτρων, «…σ’αυτή την κρίση χρειαζόμαστε ταχεία βοήθεια χωρίς εργαλεία βασανισμού όπως την τρόικα ή τα σκληρά μέτρα λιτότητας…».
Όταν ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών μιλά για τα Μνημόνια με τέτοια σκληρότητα και αποτροπιασμό, αντιλαμβάνεται κανείς τί πρέπει να κάνουν όλοι οι συμπολίτες του μνημονιακού ρεύματος που έχουν δημόσιο λόγο.
Μετά την εμπειρία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και την εφαρμογή του Γ’ Μνημονίου, οι κύριοι θεσμοί το οποίου θα ισχύσουν για πολλά ακόμα χρόνια, πώς βλέπετε το μέλλον της Αριστεράς στην Ελλάδα; Υπάρχουν εν τέλει στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα εναλλακτικές προτάσεις εξουσίας;
Μετά την ψήφιση και εφαρμογή του γ’ γενικευμένου και ανακεφαλαιωτικού Μνημονίου (ν. 4336/2015) από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, οι κυριότεροι αποικιοκρατικοί θεσμοί του οποίου φτάνουν και μέχρι τα 100 χρόνια (π.χ. υπερΤαμείο) ή στο αόριστο μέλλον (π.χ. ο Φριντμαν-ικής επίνευσης ΕΦΚΑ), δεν θα υπάρχουν, για πολλά χρόνια, αρκετοί Έλληνες πολίτες που θα στρέφονται σε μια οποιαδήποτε εκδοχή της Αριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να διαγράψει τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ απορροφώντας τα στελέχη του και αναβαπτίζεται και πάλι στα «επαναστατικά νάματα» της προκυβερνητικής του περιόδου. Όλοι όμως γνωρίζουν -και κυρίως τα αριστερά κινήματα, κόμματα και συσπειρώσεις στην Ευρώπη- ότι το δόγμα Σόιμπλε καθάρισε το ευρωπαϊκό τοπίο για την τυχόν εμφάνιση εναλλακτικής οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης για τις επόμενες πολλές δεκαετίες.
Άλλωστε, ο ίδιος ο πολύπειρος και διορατικός γερμανός πολιτικός επαναλάμβανε συχνά, «τα μέτρα που επιβάλλαμε στους Έλληνες δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν παρά από μια κυβέρνηση πολιτογραφημένη στην Αριστερά». Και συμπλήρωνε στις πολιτικές του αναλύσεις, ότι μέσα σε μια ατμόσφαιρα σύγχυσης, απογοήτευσης και παραίτησης που δημιούργησε η κυβέρνηση Τσίπρα (Η μεγάλη αναστροφή των αυτοαποκαλούμενων αριστερών, πατριωτικών και αντιμνημονιακών δυνάμεων), κανένας λαός δεν θα ξανατολμήσει στο ορατό μέλλον να ακολουθήσει την αναξιόπιστη αυτή εκδοχή πολιτικής.
Για το εντελώς αβέβαιο μέλλον κάθε αριστερής κίνησης στην Ελλάδα πρέπει να προσθέσουμε και τον παράγοντα των κυρίαρχων ευρωπαϊκών κειμένων και συνθηκών, τουλάχιστον από την εποχή του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα.
Όπως έχω γράψει σε παλαιότερα βιβλία («Συνδικάτα και Εξουσία στη Δυτική Ευρώπη», Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1985, «Η Κρίση της Πολιτικής στην Ελλάδα (1985-1989)», Εκδόσεις Αφοι Τολίδη, Αθήνα 1989, «Το 1992 και το Εργατικό Κίνημα», Εκδόσεις Αφοι Τολίδη, Αθήνα 1989, «Νεοφιλελευθερισμός και Υποβάθμιση της Εργασίας», Εκδόσεις Αφοι Τολίδη, Αθήνα 1991) και επαναλαμβάνω διαρκώς, οι επιλογές των πολιτικών που επιτρέπουν τα ευρωπαϊκά κείμενα και οι ερμηνείες των Δικαστηρίων στις κατ’ ιδίαν χώρες είναι περιορισμένες, σχεδόν αποκλεισμένες. Δεν επιτρέπεται εναλλακτική πολιτική για την οργάνωση της κοινωνίας, της οικονομίας, της τραπεζικής πίστης, της παραγωγικής διαδικασίας κ.λπ.
Επομένως, ουσιαστικά απαγορεύεται μια πολιτική πλατφόρμα που επαγγέλλεται την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής, την αυτοδιαχείριση, την απαγόρευση των ολιγοπωλιακών ομίλων, την υπεροχή των συνταγματικών διατάξεων που οργανώνουν το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου κ.λπ. Λόγοι υπέρτεροι, θεσμικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί δεν ευνοούν την εμφάνιση μιας πραγματικά αριστερής (ή έστω προοδευτικής) δύναμης που με ευελιξία και προσαρμοστικότητα στους καιρούς μας θα προσδώσει στις αρχές του σοσιαλισμού μια εφικτή και υλοποιήσιμη στρατηγική.
Πότε συνειδητοποιήσατε ότι η υπό τον κ.Τσίπρα κυβέρνηση πηγαίνει για χειρότερο συμβιβασμό με τους δανειστές, από τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις;
Όταν, μετέχοντας στα διάφορα όργανα, διαπίστωσα -παρά τις εκκλήσεις μου- την έλλειψη προετοιμασίας για τις σκληρές διαπραγματεύσεις που μας ανέμεναν καθώς και την απροθυμία συγκρότησης ομάδων εργασίας από νοήμονες πολιτικούς και επιστήμονες του ευρύτερου χώρου επιρροής, ανά κλάδο, ειδικότητα και αντικείμενο της επερχόμενης διαπραγμάτευσης, που γνώριζαν να ερμηνεύουν τις αμφισημίες και τους ευφημισμούς που περιέχονται στις αποφάσεις, ανακοινώσεις και δηλώσεις των οργάνων της ΕΕ.
Αυτή την συνειδητοποίηση ενίσχυσε και η διαφαινόμενη από τα τέλη του 2014 σύμπραξη του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ κάτι που φανέρωνε την προχειρότητα της προετοιμασίας αλλά και εδραίωνε την πεποίθηση ότι το προέχον ήταν η κατοχή της (εκχωρημένης απο τους δανειστές) εξουσίας και όχι η αντιμνημονιακή διακυβέρνηση.
Όταν μάλιστα την τελευταία προεκλογική περίοδο έλεγα διαρκώς στους συντρόφους μου αλλά και στα ΜΜΕ ότι δεν μπορούν να καταργηθούν τα Μνημόνια με ένα άρθρο και έναν νόμο, γιατί αυτό απαιτεί μεγάλη, εργώδη και χρονοβόρα κοινοβουλευτική διαδικασία, πλην της μακρόσυρτης και αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης με τις κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ και τότε δεχόμουν επιθέσεις από τα δημοσιογραφικά μέσα του κόμματος που μετείχα, αλλά και από τα στελέχη πανελληνίως, αντιλήφθηκα ότι η βουλιμία για εξουσία κατίσχυσε της επιστημοσύνης, της πολιτικής ειλικρίνειας και του επιβεβλημένου πολιτικού ρεαλισμού.
Έκτοτε, όλες οι άλλες εξελίξεις ήσαν προδιαγεγραμμένες. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν αποφασισμένη να δεχθεί ό,τι της έδιναν οι δανειστές προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία και γι’αυτό, ενώ με το δημοψήφισμα φάνηκε να απορρίπτει το κατά πολύ ηπιότερο πακέτο Γιούνκερ (που πάντως κατά το δημοψήφισμα είχε φύγει από το τραπέζι), έφερε το γ’ γενικευμένο και ανακεφαλαιωτικό Μνημόνιο σύγχυσης, παραζάλης και αποπροσανατολισμού, αποβάλλοντας από το νέο μνημονιακό μπλοκ όλα τα αντιμνημονιακά στελέχη.
Έχετε γράψει ότι κατά τη διάρκεια των προηγουμένων ετών η Βουλή είχε μεταβληθεί σε θεραπαινίδα της εκτελεστικής εξουσίας, ένα οιονεί «βιομηχανικό» εργαστήριο παραγωγής νόμων, που οι βουλευτές, ακόμη και να ήθελαν, δεν προλάβαιναν καν να αναγνώσουν, πολύ δε περισσότερο να μελετήσουν. Πώς αντέδρασε όμως η τρίτη συντεταγμένη λειτουργία, η δικαστική; Κατά πόσον οι συνταγματικές πρόνοιες θωράκισαν το πολίτευμα και την ελληνική κοινωνία από τις υπαγορεύσεις των δανειστών;
Είναι γνωστό και το έχει ομολογήσει και σημερινός υπουργός, ότι οι βουλευτές δεν προλάβαιναν ούτε καν να αναγνώσουν τα Μνημόνια αφού οι συντετμημένοι χρόνοι, το κατεπείγον των μέτρων, η πολυπλοκότητα των δεσμεύσεων και οι χιλιάδες των άρθρων, δεν επέτρεπαν και στους πιο επιμελείς να κάνουν ούτε μια προσεκτική ανάγνωση. Επομένως είχε καταλυθεί η διακριτότητα μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής λειτουργίας αφού κάθε μνημονιακός υπουργός περνούσε τα μέτρα «εν ριπή οφθαλμού». Όποια ένσταση αντισυνταγματικότητας διατυπωνόταν, απορριπτόταν μετ’ επαίνων, μερικές φορές δε και με λοιδορίες.
Πρόσωπα που ανέβηκαν σε κορυφαίους πολιτικούς και πολιτειακούς θεσμούς, όσο ήσαν εκτός πολιτικής, αρθρογραφούσαν καταγγέλλοντας την αντισυνταγματικότητα πολλών μνημονιακών νόμων. Όταν όμως τους δινόταν εξουσία, όχι μόνο σιωπούσαν, αλλά επέσπευδαν την ψήφιση, την κύρωση και τη δημοσίευση των μνημονιακών νόμων.
Οι ελπίδες των ενεργών πολιτών και των όρθιων στη μνημονιακή λαίλαπα επιστημόνων και κοινωνικών οργανώσεων εναποτέθηκαν πολλές φορές στην τρίτη συντεταγμένη λειτουργία, στη δικαστική και κυρίως στο ΣτΕ λόγω λειτουργικής αρμοδιότητας επί των περισσοτέρων μνημονιακών νόμων.
Δυστυχώς όμως και η Δικαιοσύνη ακολούθησε την αιτιολογία «της ανάγκης», «της σωτηρίας της χώρας», «του υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος», που δεν εξαγόταν από τις συνταγματικές προβλέψεις, αλλά από τον σιδηρό δημοσιονομικό κανόνα.
Έτσι, σιγά-σιγά, οι Έλληνες ανακάλυψαν πρωτόγνωρες ερμηνείες περί συμφωνίας των εφαρμοστικών μνημονιακών νόμων με το Σύνταγμα, αφού, κατά τις αντιλήψεις που επικράτησαν, οι συνταγματικές διατάξεις περιείχαν αστείρευτα κοιτάσματα πραγματικού υλικού που οδηγούσαν στην ανάγκη του «ξεχειλώματος» των συνταγματικών εννοιών ώστε μέσα τους να χωρέσουν όλα, ακόμη και αυτά που ο νυν υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και συγκυβερνήτης του Σόιμπλε και της Μέρκελ, κ.Χάικο Μάας χαρακτηρίζει «εργαλεία βασανισμού των Ελλήνων»!
Έτσι, το πολιτικό προσωπικό, που υπηρέτησε υπάκουα τους δανειστές, σχετικοποίησε τις κυρίαρχες θεσμικές πρόνοιες , αναίρεσε κατοχυρωμένα δικαιώματα και με τη «συνήχηση» όλων των συντεταγμένων λειτουργιών κατόρθωσε ώστε οι Έλληνες να «συνηθίσουν» τη μνημονιακή εκδοχή της Δημοκρατίας, την ψευδαίσθηση της διάκρισης των θεσμών και της υπερίσχυσης της δημοσιονομικής πολιτικής που επιβάλλει η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Τεχνοδομή ως «πολικού αστέρα» της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Αυτό όμως αποτελεί διάβρωση της δημοκρατικής συνείδησης, αποδόμηση του δημοκρατικού φαντασιακού και μοιρολατρική αντιμετώπιση των δεδομένων πολιτικών.
Μάλιστα δε, αυτή τη «συνήχηση» μεταξύ των συντεταγμένων λειτουργιών, η «πονηρά» πολιτική λειτουργία την επιβράβευσε με την παραχώρηση υψηλών πολιτικών και πολιτειακών αξιωμάτων σε κορυφαίους δικαστικούς λειτουργούς. Τέτοια δεν έλαβαν άλλοι υψηλού κύρους και μόρφωσης «αντιμνημονιακοί» δικαστικοί λειτουργοί που έκριναν ως αντισυνταγματικούς πολλούς μνημονιακούς νόμους και θεσμούς.
Σκοπεύετε στο μέλλον να ασχοληθείτε με την πολιτική και πάλι; Υπάρχει πρόσφορο κλίμα και κατάλληλος πολιτικός χώρος, που μπορούν να υλοποιηθούν οι πολιτικές, ιδεολογικές και κοινωνικές σας απόψεις;
Κανένας ενεργός πολίτης δεν πρέπει να λέει «ποτέ», όσο άνυδρο και αφιλόξενο για τις απόψεις του κι αν είναι το πολιτικό τοπίο. Όλοι πρέπει να κάνουν τους αναγκαίους συμβιβασμούς για να προσφέρουν στην κοινωνία και τη νεολαία, εφόσον έχουν έφεση γι’αυτό και αν έχουν κάτι σπουδαίο ή καλό να δώσουν.
Καμιά πολιτική πραγματικότητα δεν πραγματώνει το ιδεολογικό και πολιτικό πιστεύω καθενός. Όμως, μπαίνοντας στην πολιτική, μπορείς να προσφέρεις έχοντας βάλει ένα minimum περιορισμών, «γραμμών» και απαιτήσεων που δεν μπορείς να υπερβείς. Γιατί διαφορετικά, ακυρώνεται η ιδιαιτερότητα της ελπιζόμενης προσφοράς σου και η πολιτική σου προσωπικότητα. Επέρχεται πλήρης αλλοτρίωση.
Η εμπειρία των Μνημονίων έδειξε ότι η ενασχόληση με την πολιτική σήμερα σημαίνει ότι είσαι διατεθειμένος να πάρεις αποφάσεις σε βάρος του λαού και της κοινωνίας. Παραμένεις στην πολιτική όσο είσαι υπάκουος και συνεπής σε αντικοινωνικές και αντεθνικές επιλογές (Συμφωνία Πρεσπών, ΤΑΙΠΕΔ κ.ά.). Με αυτή την οπτική, δεν βλέπω στο ορατό μέλλον πρόσφορο έδαφος για να συμμετάσχω στην πολιτική. Δεν είμαι διατεθειμένος να κάνω συμβιβασμούς σε βάρος του λαού και της χώρας.
Υπάρχουν μικροί πολιτικοί οργανισμοί, με τους οποίους συμφωνώ στις περισσότερες οικονομικές και κοινωνικές προγραμματικές τους θέσεις, αλλά διαφωνώ με άλλες θέσεις όπως π.χ. στα εθνικά θέματα ή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Διατελώ εγρήγορος κοινολογώντας τις απόψεις μου, γραπτώς και προφορικώς, όσο μου δίδεται βήμα, κυρίως επί των θεμάτων του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου και περισσότερο επί της συνάρτησης Εργασιακού-Ασφαλιστικού.
Αλλά οι πολιτικές αλλαγές στην Ελλάδα είναι σαν τα δαντελωτά ακρογιάλια της που άλλοτε έχουν απέραντες αμμουδιές και άλλοτε ξαφνικά απότομα βράχια με πληθώρα εναλλαγών μορφής και χρωμάτων, όπως έλεγε ο λόγιος, καίτοι στρατιωτικός, αείμνηστος Πρόεδρος της Γαλλίας στρατηγός Ντε Γκολ. Επομένως, είμαι σε …αδρανή εγρήγορση.
