Από πάντα οι άνθρωποι αρέσκονται στο να επινοούν κατασκευάσματα για να προσλαμβάνουν την πραγματικότητα και για να νοηματοδοτούν την ύπαρξή τους. Μεταξύ άλλων, η έννοια του χρόνου δεν μπορεί παρά να διεκδικεί τα πρωτεία της ανθρώπινης ευρηματικότητας. Έτσι καταφέραμε να ορίζουμε τη ζωή και εαυτούς με μια σταθερά που της αποδώσαμε υψηλά εχέγγυα πίστης. Μας δίνεται, λοιπόν, μια αίσθηση ότι κατέχουμε τον έλεγχο της αντίληψης και της διαχείρισης του παρόντος σε σχέση με το παρελθόν -ιδωμένο ως το πεπραγμένο που συνδέεται με τη μνήμη, ατομική και συλλογική- και με το μέλλον -ιδωμένο ως το πεπρωμένο που συνδέεται με την προσδοκία.
Δεν είναι λίγες οι φορές, όμως, που ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον αντικειμενικό χρόνο διαφοροποιείται ανάλογα με τους εαυτούς μας, τον ψυχισμό μας, που είναι σε άμεση διάδραση με τις προσλαμβάνουσες από τον εξωτερικό μας κόσμο. Άλλες φορές ο χρόνος κυλά βασανιστικά αργά, και άλλες πάλι αβασάνιστα γρήγορα.
Οι συγκαιρινές μας συνθήκες της επιβεβλημένης επαναπροσαρμογής προκαλούν ανοικτά τις αντοχές μας, άρα και τον τρόπο που κατανοούμε τον χρόνο και κατά συνέπεια την στοιχειοθέτηση της ίδιας της ύπαρξής μας. Η χαοτική πραγματικότητα μας επιβάλει να είμαστε δέσμιοι αυτής, έρμαιοι της πρόθεσης και της διάθεσης που μας προκαλεί, και υπόλογοι της υποβαλλόμενης αντίληψης της χρονικότητας, που -όσο και να θέλουμε- δεν θα μπορούμε να την ελέγχουμε μιας και θα εγκλωβιζόμαστε στη δίνη της αβεβαιότητας. Αίρεται έτσι κάθε έλεγχος -που αυθυποβληθήκαμε ότι κατείχαμε- στο τεχνητό, ανθρώπινο επινόημα του χρόνου.
Η μόνη μας εφεδρεία για να απαλλαγούμε από τη φθορά του κατασκευασμένου και εξωτερικά χειραγωγούμενου κατασκευάσματος του χρόνου είναι να δραπετεύσουμε από αυτή καθ’ αυτή την έννοια του χρόνου. Να αφεθούμε στο κύμα της ζωής που έρχεται και παρέρχεται, ενόσω η ουσία της παραμένει αναλλοίωτη. Και γι’ αυτούς από εμάς που είμαστε ήδη νοσταλγοί των ήσυχων ακρογιαλιών του καλοκαιριού, ας μην ξεχνάμε πως “όταν το σκοτάδι είναι βαθύ, μπορείς να δεις τα αστέρια” (Charles A. Beard).
